Integracja sensoryczna u dzieci – co to jest?
Co to jest Integracja Sensoryczna (SI)?
Integracja sensoryczna u dzieci, podobnie jak u dorosłych, to ścisła współpraca wszystkich zmysłów, która pozwala wykonywać codzienne czynności w sposób poprawny i adekwatny do bodźców.
Według autorki teorii integracji sensorycznej – dr Anny Jean Aayres, prawidłowe funkcjonowanie nie zależy tylko od jakości zmysłów – wzroku, słuchu, smaku i węchu, ale najważniejsze są trzy podstawowe zmysły:
- zmysł dotyku – pozwala odbierać wrażenia faktury, kształtu, bólu, nacisku i temperatury;
- zmysł ruchu i równowagi – układ przedsionkowy w uchu wewnętrznym człowieka pozwala odbierać wrażenia związane z ruchem ciała w osi góra-dół oraz prawo-lewo; zmysł ten automatycznie koordynuje ruchy oczu, głowy i obydwu stron ciała, odpowiada za utrzymanie napięcia mięśniowego i utrzymywanie głowy prosto przeciwko sile grawitacji;
- zmysł propriocepcji – czyli zmysł pozycji ciała odbiera odczucia ze stawów, więzadeł i mięśni oraz pozwala wykonywać ruchy bez udziału wzroku; odpowiada za precyzyjne ruchy i manipulację takimi przedmiotami, jak długopis, łyżka czy guziki.
Objawy zaburzeń integracji sensorycznej u dzieci
Niektóre dzieci mające problemy z integracją sensoryczną – przekręcają się, siadają i stają później niż ich rówieśnicy. Mogą mieć też kłopoty z nauką wiązania sznurowadeł lub jazdą na rowerze bez podpórki. Inne rozwijają się raczej zgodnie z planem, a problemy pojawiają się dopiero później: poruszają się z trudem lub niezgrabnie, maja kłopoty z bieganiem, są nieporadne i często potykają się i przewracają.
W okresie przedszkolnym dziecko ze słabą integracją sensoryczną wykazuje czasami mniejszą sprawność w trakcie zabaw z rówieśnikami. Ponieważ nie jest ono w stanie zintegrować informacji dochodzących z oczu, uszu, rąk i ciała, czasami nie będzie potrafiło wykazać się odpowiedzią adaptacyjną na coś, co dostrzeże, usłyszy lub wyczuje. Czasami będą mu umykały pewne szczegóły. Innym razem nie zrozumie zachowania dzieci. Nie będzie wybierało takich samych zabawek jak inne dzieci – zabawki wymagające większych zdolności manualnych mogą okazać się zbyt wielkim wyzwaniem. Czasami będzie niszczyło różne przedmioty i częściej niż inne dzieci będzie ulegało wypadkom. Opóźnienia w rozwoju języka są częstym problemem, który dość wcześnie wskazuje. że nie wszystko w mózgu dzieje się dobrze. Niektóre dzieci mają kłopoty ze słuchaniem, chociaż nie mają problemów ze słuchem – to tak, jakby słowa wpadały im do ucha i gubiły się gdzieś po drodze do mózgu. Inne dzieci wiedzą, co chcą powiedzieć, ale nie są w stanie pokierować ustami tak, by wyartykułować słowa. Pozbawione jasnych informacji z dłoni i oczu dziecko nie może uporać się z kolorowaniem w obrębie linii, układaniem puzzli, dokładnym wycinaniem lub precyzyjnym sklejeniem dwóch kawałków papieru. Najmniejsze nawet zadanie wykonuje gorzej niż koledzy, ponieważ jest ono dla niego trudniejsze i bardziej kłopotliwe. Dorosłym może się wydawać, że dziecko po prostu nie wykazuje zainteresowania jakąś czynnością, ale chodzi to że reakcje na bodźce i same bodźce nie przekazują dziecku żadnego komunikatu i nie sprawiają mu satysfakcji.
Zaburzenia nie mijają samoczynnie. Dlatego w sytuacji, gdy rodzice zaobserwują u swojego dziecka niepokojące objawy zaburzeń integracji sensorycznej, powinni udać się do specjalisty, który określi, czy jest to związane z zaburzeniami, a następnie przygotuje odpowiedni harmonogram ćwiczeń. Terapia odbywa się w przygotowanym do niej pomieszczeniu. Polega na swego rodzaju zabawy terapeuty z dzieckiem. Celem zajęć jest polepszenie integracji między zmysłami w obrębie układu nerwowego.
Na czym polega terapia integracji sensorycznej?
Terapia SI odbywa się w przygotowanym i odpowiednio wyposażonym do niej pomieszczeniu i polega na odpowiednio dobranych do rodzaju zaburzeń zabawach terapeuty z dzieckiem. Celem zajęć jest polepszenie integracji między zmysłami w obrębie układu nerwowego.
Terapia SI – na czym polega i jakie zajęcia mogą się na nią składać? Mogą to być m.in. zajęcia typu skakanie przez gumę, skakanie na piłce z uszami, zawijanie w koc lub kołdrę i dociskanie wzdłuż całego ciała, przebieranie palcami w ryżu, makaronie, grochu (suchych), szczotkowanie dłoni i przedramion szczotkami i różnymi pędzlami, opukiwanie opuszków palców o stół, ściskanie piłeczek rehabilitacyjnych, odbijanie stopami piłki w pozycji kołyski na plecach, turlanie z patrzeniem na ruchomy przedmiot, ćwiczenie „taczki” i wiele innych, zależnie od rodzaju zaburzeń i etapu terapii.
Ile trwa terapia integracji sensorycznej?
Terapia SI u dzieci trwa zazwyczaj 1-3 lata, w zależności od rodzajów zaburzeń, skali deficytów i podatności dziecka na terapię. Ważne jest także zaangażowanie rodziców/opiekunów, poświęcony czas na ćwiczenia w domu oraz systematyczność.
Masz więcej pytań? Skontaktuj się z nami i umów się na wstępną, bezpłatną konsultację.
